Żydowski Kraków bez jarmułki, sztrajmlu i tałesu. Tak zatytułowane zdjęcia znalazłam w internecie, przysłane na zaprzyjaźniony profil. Zaciekawiona, postanowiłam napisać do pani Nory Lerner, która zdjęcia przysłała, z prośbą o kontakt. Nora odpowiada błyskawicznie, piękną polszczyzną: „Marysiu, wysłałam fotografie rodzinne, bo miałam już dosyć zdjęć przedwojennej biedoty żydowskiej”
Znalazłam skany „Gazety Żydowskiej” na stronie Żydowskiego Instytutu Historycznego. Na uwagę zasługują zwłaszcza informacje w akapicie „Patronat nad obozowiczami”. Mowa też o tym, jak istotne jest aby w szkole żydowskiej językami wykładowymi były języki: hebrajski i jidysz. Adres redakcji krakowskiej – Dietla 49, Kazimierz. Kto był wydawcą gazety? W tym czasie (czerwiec 1941) Żydzi mieli już utrudnione poruszanie się po Krakowie.
Koniecznie zarezerwujcie sobie czas wieczorem, a właściwie już w nocy 8/9 czerwca, aby wziąć udział w projekcie 7@nite: Synagogi nocą. W 2013 roku tematem przewodnim wydarzenia będzie Jerozolima. Miasto wielu kultur, tradycji, cel pielgrzymek i jednocześnie stolica nowoczesnego państwa. Celem organizatorów jest pokazanie współczesnego judaizmu, zanurzonego w przeszłości a jednocześnie nowoczesnego, otwartego na świat, różnorodnego i tolerancyjnego.
KRAKÓW, 8/9 CZERWCA 2013 r.
22.00
Uroczysta Hawdala na dachu JCC Kraków (ul. Miodowa 24)
22.15
Otwarcie Synagog dla publiczności
Synagoga Stara FEEL
Poszukując uniwersalnej definicji miasta postanowiliśmy odwołać się do poezji. Spośród wielu wierszy poświęconych Jerozolimie wybraliśmy kilkanaście, które naszym zdaniem pokazują rożne oblicza miasta i poprosiliśmy „ludzi słowa” i kultury związanych z Krakowem by je przeczytali. Ich interpretacje wymieszaliśmy z dźwiękami miasta, ruchomymi obrazami i zapachem. Stworzyliśmy multimedialną i interaktywną opowieść o mitycznej i realnej Jerozolimie, którą będzie można poczuć. Dosłownie i w przenośni.
Synagoga Wysoka MOVE
W Synagodze Wysokiej wyruszymy na wirtualny spacer po mieście. Punktem odniesienia symbolicznej wędrówki będzie 7 bram Jerozolimy. Wokół nich snujemy unikatowa opowieść wykorzystując multimedialne środki artystyczne i komunikacyjne tworząc uniwersalny i metaforyczny przekaz. To będzie spacer pełen niespodzianek.
Synagoga Izaaka IMAGINE
Jerozolima to święte miasto dla trzech wielkich religii monoteistycznych. Miasto, gdzie wedle przekazów mieszka Bóg. „Jerozolima jest środkiem Ziemi; Świątynia jest środkiem Jerozolimy”. I choć dziś nie ma już Świątyni, to nadal jest ona najważniejszym miejscem w mieście, a może i na świecie. Czym jest Świątynia i czym jest mur zachodni zwany Ścianą Płaczu, spróbujemy sobie wyobrazić w Synagodze Izaaka.
Synagoga Remu DISCOVER
Czy jest jakieś miasto na świecie, które można nazwać na 70 różnych sposobów? Tylko jedno. Nazwać oznacza poznać. Czy poznając wszystkie 70 nazw Jerozolimy uda się nam odkryć czym jest to miasto?
Synagoga Tempel LISTEN
Jerozolima to nie tylko miasto religijne. Jest też drugie oblicze tego miasta. Żywe, kolorowe, radosne. Oblicze, które poznamy i usłyszymy w „okolicach Yafo”, w centrum nowego miasta, pełnego uroczych kawiarni. Jerozolima jest pełna muzyki, należy tylko umieć słuchać. Tutaj tworzy Asaf Avidan, tutaj swoja muzykę grają członkowie zespołu Shtar. Ortodoksyjnie religijni rockmeni, którzy mieszają indie rocka z hip hopem i funky. Energetyczna mieszanka, która porwie wszystkich do tańca.
Synagoga Kupa LOOK
Jerozolima to miasto, które należy zobaczyć. Stare fotografie zestawione z nowymi, pokazują jak niewiele zmieniło się to miasto, a jednocześnie jak bardzo jest inne. Fotografie pozwalają zobaczyć miasto uchwycone w krótkiej, przelotnej chwili. Czasami, dzięki fotografiom wydaje się, że chwila ta trwa znacznie dłużej.
Synagoga Poppera CREATE
Każdy ma swoja opowieść o Jerozolimie i każdy będzie mógł stworzyć swoja Jerozolimę. Wedle własnego uznania i własnej wyobraźni. W Synagodze Poppera pomalujemy Jerozolimę na wszystkie możliwe kolory. Stworzymy żywy i barwny kolaż miasta. Starym murom nadamy nowe barwy.
IMPREZY TOWARZYSZĄCE:
JCC Kraków
Wystawa Jerozolima – Światło ze Wschodu
Wystawa przygotowana przez Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny oraz Ambasadę Izraela w Warszawie ukazuje Jerozolimę z podwójnej perspektywy – kościoła chrześcijańskiego oraz współczesnego państwa izraelskiego. Wystawa „Jerozolima – Światło ze Wschodu” pokazuje odwiedzającym najważniejsze miejsca związane z Kościołem prawosławnym w Jerozolimie, a także przedstawia miasto jako gościnną, nowoczesną i wielokulturową stolicę Izraela.
Żydowskie Muzeum Galicja
Kachol oraz muzyczna podróż do serca Jerozolimy – dzielnicy Stu Bram
Żydowskie Muzeum Galicja po raz drugi zaprasza na niesamowite i szalone warsztaty taneczne prowadzone przez zespół Kachol, a potem – na wyjątkowa podróż do serca Jerozolimy i dzielnicy Stu Bram. Żywe połączenie różnych stylów muzycznych wraz z wizualizacjami wykorzystującymi fotografie jednego z najsławniejszych izraelskich fotoreporterów: Gila Cohena Magena, którego wystawa “W kręgu chasydów” będzie prezentowana w Muzeum.
RAJ DLA PODNIEBIENIA
Hamsa hummus & music (Miodowa 41)
od 18:00 – Vege grill (smażymy falafele na świeżym powietrzu)
od 21:00 – DJ Gretzky – Garden Party do rana (funk-house-oldschool-brokenbeats)
Dziedziniec Synagogi Izaaka
22.30 – Prawdziwy jerozolimski falafel
JCC Kraków
22. 30 – Smaki Jerozolimy
NIEDZIELA Z 7@NITE
Synagoga Tempel
W tym roku zapraszamy także w niedzielę do Synagogi Tempel na radosne zakończenie tegorocznej edycji imprezy i musical
„Cuda rebego” – musical
„Cuda rebego” – to muzycznie opowiedziane dzieje żydowskiej rodziny Pipmanów z małego miasteczka Brody. Żydowska historia i obyczajowość w pigułce. Musical wypełnia duża dawka humoru nie pozbawiona również lirycznych wątków i głębszych emocji.
Scenariusz i reżyseria: Ewa Warta-Śmietana
Scenografia: Łukasz Lech
Kierownictwo muzyczne: Waldemar Król
Niedziela, 9 czerwca 2013 r. godz.; 19:00
Patronat medialny 7@nite.
Pomysł i organizacja
Fundacja Joint Distribution Committe Poland
Od blisko 100 lat American Jewish Joint Distribution Committee (JDC) – zwany powszechnie Joint – realizuje w praktyce zasadę, zgodnie z którą Żydzi są odpowiedzialni za siebie i wszystkich Żydów. Obecnie JDC działa w ponad 70 krajach, w których we współpracy z organizacjami partnerskimi pracuje na rzecz Żydów, niesie pomoc charytatywną społecznościom żydowskim, dba o ocalenie tożsamości i kultury żydowskiej. Zasięg działalności JDC wykracza poza środowiska żydowskie poprzez programy pomocy charytatywnej udzielanej w sytuacjach kryzysowych na całym świecie.
Program i mapę pobrano ze strony 7atnite.pl
Plakat pobrano z profilu: www.facebook.com/7atnite
Pochodząca przypuszczalnie z lat 1897 – 1907 lista osób wykonujących niespotykane dziś już zawody z przypisaniem do miejsca zamieszkania lub pracy. Można znaleźć perełki: Abramowicz Hiernonim; były pułkownik turecki, Ackermann Lieba; kawiarka, Adam Jan; muzykant, Adamski Konstanty; weteran z r. 1863, Anczyc Waclaw; radca cesarski wlasciciel drukarski, Amster Maurycy; wlasc. fabryki miodu, Antecka Eufemia; trafikantka…
Pochodząca przypuszczalnie z lat 1897 – 1907 lista osób wykonujących niespotykane dziś już zawody z przypisaniem do miejsca zamieszkania lub pracy. Można znaleźć perełki: Abramowicz Hiernonim; były pułkownik turecki, Ackermann Lieba; kawiarka, Adam Jan; muzykant, Adamski Konstanty; weteran z r. 1863, Anczyc Waclaw; radca cesarski wlasciciel drukarski, Amster Maurycy; wlasc. fabryki miodu, Antecka Eufemia; trafikantka…
„Dzieciństwo miałam beztroskie i wspaniałe. Trwało 14 lat. Pamiętam wszystko jak najcudowniej. Miałam wszystko, o czym tylko dziecko może zamarzyć” – rozmowa z panią Teofilą Silberring, przeprowadzona w roku 2004 przez panią Magdalenę Bizoń dla Centropa.org.
Założone przez Kazimierza Wielkiego miasto o królewskim imieniu otrzymało prawo lokacyjne 27 lutego 1335 roku. W następnych latach przyłączono do niego sąsiednie wsie – m.in. Bawół (według przekazów historycznych to właśnie na jej terenie zaczął wznosić Kazimierz pierwszy budynek Akademii Krakowskiej). Z końcem XV wieku osiedlili się tutaj krakowscy Żydzi. Intensywny rozwój obu części Kazimierza – chrześcijańskiej i żydowskiej trwał do połowy XVII wieku – najazd szwedzki spowodował wielkie zniszczenia i położył kres epoce rozkwitu. Oddzielony od Krakowa Wisłą, która rozgałęziając się pod Skałką płynęła głównym nurtem przez ul. Dietla i Daszyńskiego był Kazimierz do roku 1813 wyspą otoczoną murami miejskimi z bramami i basztami. Konstytucja 3 Maja włączyła go do Krakowa. W XIX wieku rozebrano mury miejskie, a z końcem lat siedemdziesiątych, za prezydentury Dietla, osuszono ostatecznie koryto starej Wisły; Kazimierz stał się jedną z dzielnic Krakowa. Jedną z najbiedniejszych. W ostatnich latach zrodził się pomysł rewitalizacji Kazimierza, powołano zespół ekspertów, powstało Towarzystwo Miłośników Królewskiego Miasta Kazimierz i utworzono Biuro Lokalne Kazimierz – na szczęście jednak Biuro nie posiada funduszy, dzięki czemu Kazimierz rewitalizuje się spontanicznie.
Jaki był Kazimierz krótko po wojnie? Kto tutaj mieszkał i dlaczego po zmroku bywało niebezpiecznie? Jak można tęsknić za ruinami mrocznej dzielnicy opryszków, meneli i prostytutek? Czy powojenny Kazimierz mógł wychować tak zwanego porządnego człowieka? Dzisiaj pierwsza część wspomnień Pana Marka Rosnera
Józefa Rosnera – krakowskiego artystę fotografika, wspomina jego syn, Marek Rosner – muzyk, związany z Boba Jazz Band i Piwnicą Pod Baranami. Ta historia nie potrzebuje wstępu, dodam więc tylko, że już wkrótce ukaże się u nas cykl kazimierskich wspomnień pana Marka
Dzisiaj tylko lista osób, które odcisnęły, bądź odciskają ślad w historii Kazimierza. Lista jest podsumowaniem propozycji, które padały na facebooku, dlatego pojawiają się tam na przykład: panowie z Trafiki na św. Katarzyny, właściciel sklepu z tytoniem na Bożego Ciała, a nawet… Elaneczka. O tych osobach będziemy pisać, a jeżeli już pisaliśmy, to Państwu przypomnimy. Jeżeli lista wymaga korekty – proszę wysyłać informacje na adres redakcja@krakowski-kazimierz.pl